[Đang cập nhật] 5 điều cần biết khi tổ chức và tiến hành đình công

Lần trước tôi đã có bài viết về Các bước tổ chức một cuộc đình công hợp pháp. Tuy nhiên biết quy trình thôi chưa đủ, khi tổ chức và tiến hành đình công, cần lưu ý một số điều để cuộc đình công được diễn ra một cách thuận lợi và dự báo được trước một số tình huống phát sinh để xử lý. Vì vậy bạn cần lưu ý 5 điều sau đây:

1. Quyền của các bên trước và trong quá trình đình công

Các bên có quyền tiếp tục thỏa thuận để giải quyết nội dung tranh chấp lao động tập thể hoặc cùng đề nghị cơ quan quản lý nhà nước về lao động, tổ chức công đoàn và tổ chức đại diện người sử dụng lao động ở cấp tỉnh tiến hành hoà giải.

Điều này có nghĩa là các bên hoàn toàn có quyền vừa đình công vừa hòa giải tiếp, chứ không phải bắt đầu đình công rồi là coi như “không nói chuyện với nhau nữa”.

Ban chấp hành công đoàn có quyền:

• Rút quyết định đình công nếu chưa đình công hoặc chấm dứt đình công nếu đang đình công;
• Yêu cầu Tòa án tuyên bố cuộc đình công là hợp pháp.

Người sử dụng lao động có quyền:

• Chấp nhận toàn bộ hoặc một phần yêu cầu và thông báo bằng văn bản cho Ban chấp hành công đoàn tổ chức, lãnh đạo đình công;
• Đóng cửa tạm thời nơi làm việc trong thời gian đình công do không đủ điều kiện để duy trì hoạt động bình thường hoặc để bảo vệ tài sản;
• Yêu cầu Tòa án tuyên bố cuộc đình công là bất hợp pháp.

2. Hành vi bị cấm trước, trong và sau khi đình công

Pháp luật cấm các hành vi sau:

• Cản trở việc thực hiện quyền đình công hoặc kích động, lôi kéo, ép buộc người lao động đình công; cản trở người lao động không tham gia đình công đi làm việc.
• Dùng bạo lực; hủy hoại máy, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động.
• Xâm phạm trật tự, an toàn công cộng.
• Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động, người lãnh đạo đình công hoặc điều động người lao động, người lãnh đạo đình công sang làm công việc khác, đi làm việc ở nơi khác vì lý do chuẩn bị đình công hoặc tham gia đình công.
• Trù dập, trả thù người lao động tham gia đình công, người lãnh đạo đình công.
• Lợi dụng đình công để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật khác.

3. Những trường hợp đình công bất hợp pháp

Có 5 trường hợp được coi là đình công bất hợp pháp, đó là:

• Đình công không phát sinh từ tranh chấp lao động tập thể về lợi ích.
• Tổ chức cho những người lao động không cùng làm việc cho một người sử dụng lao động đình công.
• Khi vụ việc tranh chấp lao động tập thể chưa được hoặc đang được cơ quan, tổ chức, cá nhân giải quyết theo quy định.
• Tiến hành tại doanh nghiệp không được đình công thuộc danh mục do Chính phủ quy định.

Lưu ý thêm: Không được đình công ở đơn vị sử dụng lao động hoạt động thiết yếu cho nền kinh tế quốc dân mà việc đình công có thể đe dọa đến an ninh, quốc phòng, sức khỏe, trật tự công cộng theo danh mục do Chính phủ quy định.

Xem Danh mục đơn vị không được đình công tại Đây

• Khi đã có quyết định hoãn hoặc ngừng đình công.

Lưu ý thêm: Khi xét thấy cuộc đình công có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế quốc dân, lợi ích công cộng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định hoãn hoặc ngừng đình công và giao cho cơ quan nhà nước, tổ chức có thẩm quyền giải quyết.

4. Đóng cửa tạm thời nơi làm việc

Như Lưu ý 1 bạn đã thấy, người sử dụng lao động có quyền đóng cửa tạm thời nơi làm việc. Việc đóng cửa này phải được thực hiện theo quy định sau:

Ít nhất 03 ngày làm việc trước ngày đóng cửa tạm thời nơi làm việc, người sử dụng lao động phải niêm yết công khai quyết định đóng cửa tạm thời nơi làm việc tại nơi làm việc và thông báo cho các cơ quan, tổ chức sau đây:

• Ban chấp hành công đoàn tổ chức, lãnh đạo đình công;
• Công đoàn cấp tỉnh;
• Tổ chức đại diện người sử dụng lao động;
• Cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh;
• Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đóng trụ sở.

Trường hợp cấm đóng cửa tạm thời nơi làm việc:

• Trước 12 giờ so với thời điểm bắt đầu đình công ghi trong quyết định đình công.
• Sau khi tập thể lao động ngừng đình công.

5. Tiền lương và các quyền lợi hợp pháp khác của người lao động trong thời gian đình công

• Người lao động không tham gia đình công nhưng phải ngừng việc vì lý do đình công thì được trả lương ngừng việc và các quyền lợi khác theo quy định của pháp luật về lao động.
• Người lao động tham gia đình công không được trả lương và các quyền lợi khác theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp hai bên có thoả thuận khác.

Đó là 5 điều cần biết khi tổ chức và tiến hành một cuộc đình công, kết hợp với các bước tổ chức một cuộc đình công, vậy là bạn đã có thể tổ chức và tiến hành một cuộc đình công hợp pháp, đúng quy định. Tất nhiên trong quá trình đình công sẽ có nhiều tình huống phát sinh đòi hỏi sự bình tĩnh, tỉnh táo và sáng suốt của người lãnh đạo đình công, đặc biệt biết kết hợp và vận dụng quy định luật vào thực tế một cách linh hoạt.

Đối với những quốc gia mà đình công được coi như một việc bình thường và phổ biến thì người sử dụng lao động, chính quyền và các cơ quan quản lý đã quen với việc giải quyết những vấn đề liên quan. Tuy nhiên với người lao động, các công ty, doanh nghiệp, chính quyền và các cơ quan quản lý ở Việt Nam có lẽ chưa thể việc này là chuyện bình thường, thậm chí còn có quan điểm cho rằng đình công có nghĩa là chống đối, nhượng bộ một lần sẽ có nhiều lần sau.

Vậy nên khi xảy ra đình công, các chủ doanh nghiệp, người sử dụng lao động cũng phải nắm được các quy định của pháp luật, lắng nghe một cách nghiêm túc yêu cầu của người lao động, bình tĩnh và xử lý linh hoạt, để giải quyết sự việc đúng quy định, tránh gây xung đột, xô xát và tránh tình trạng “lợi dụng” đình công.

Hy vọng bài viết này sẽ phần nào giúp ích cho những ai đang quan tâm. Nếu có ý kiến hay câu hỏi liên quan, các bạn có thể gửi phản hồi ở dưới bài viết này hoặc liên hệ riêng để được tư vấn.

(Nội dung bài viết có trích dẫn các quy định của Bộ luật lao động về đình công, các bạn có thể dễ dàng tham khảo và tra cứu quy định trên mạng)

Bạn cũng có thể ấn nút “Theo dõi” để cập nhật các thông báo về bài viết mới nhất của chúng tôi qua email.