(Đây là phần tiếp theo của phần 1: “Kiện vượt cấp” – Hiểu thế nào cho đúng )
Bất cứ người nào khi đã khiếu nại vượt cấp đều không ngoài mong muốn vụ việc của mình được giải quyết nhanh chóng, đúng quy định, mong được nghe những lời giải thích hợp tình, hợp lý từ phía cơ quan nhà nước hay ít ra là vụ việc của mình đến được với những lãnh đạo cao nhất của đất nước. Tuy nhiên liệu việc khiếu nại vượt cấp có thực sự đáp ứng được những mong muốn trên của người khiếu nại hay không?
Nguyên nhân của việc khiếu nại vượt cấp là do đâu:
Trước tiên phải khẳng định rằng, khiếu nại vượt cấp là hành vi không đúng theo quy định của pháp luật nhưng không phải hành vi bị nghiêm cấm hoặc bị xử phạt, lại càng không phải hành vị phạm tội.
Nguyên nhân của việc khiếu nại vượt cấp theo kinh nghiệm thực tế của tôi, có một số nguyên nhân sau:
- Người giải quyết khiếu nại không giải quyết hoặc giải quyết không đúng quy định, không triệt để, không khách quan, không minh bạch.
- Thái độ tiếp công dân của người giải quyết khiếu nại không đúng mực, không tôn trọng người khiếu nại
- Vụ việc có thể đã được giải quyết đúng theo quy định của pháp luật nhưng vì cho rằng đã làm đúng quy định nên người giải quyết khiếu nại không giải thích cụ thể để người khiếu nại hiểu rõ.
- Người khiếu nại khi không được đáp ứng yêu cầu thì cho rằng quyền lợi của mình bị xâm phạm hoặc muốn yêu cầu những quyền lợi cao hơn những quyền lợi mình được hưởng
- Việc giải quyết khiếu nại có thể có lý, đúng quy định nhưng đôi khi quá cứng nhắc, chưa có tình, chưa áp dụng những tập quán truyền thống và lâu đời của địa phương.
Bất cứ người nào khi đã khiếu nại vượt cấp đều không ngoài mong muốn vụ việc của mình được giải quyết nhanh chóng, đúng quy định, mong được nghe những lời giải thích hợp tình, hợp lý từ phía cơ quan nhà nước hay ít ra là vụ việc của mình đến được với những lãnh đạo cao nhất của đất nước. Tuy nhiên liệu việc khiếu nại vượt cấp có thực sự đáp ứng được những mong muốn trên của người khiếu nại hay không? Tôi sẽ phân tích theo quan điểm của tôi dưới đây
- Khi khiếu nại vượt cấp, đơn của người khiếu nại sẽ được chuyển đến bộ phận tiếp nhận đơn của Cơ quan đó (UBND tỉnh, các Bộ, văn phòng thủ tướng, văn phòng chủ tịch nước…), khi nhận đơn, bộ phận tiếp nhận thường sẽ chỉ đọc sơ qua nội dung vụ việc, còn điều đầu tiên và quan trọng mà bộ phận này quan tâm đó là Cơ quan đó có thẩm quyền giải quyết hay không.
- Sau khi xem xét đơn đã được nộp đúng nơi, đúng thẩm quyền hay chưa, nếu chưa đúng (mà phần nhiều là chưa đúng), họ sẽ làm phận sự và trách nhiệm của mình đó là chuyển đơn về đúng địa chỉ, nói cách khác là chuyển đơn về đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết hoặc họ chỉ ra văn bản trả lời với nội dung hướng dẫn công dân nộp đơn ở đâu để người dân mang về nộp. Đó là họ đã làm đúng trách nhiệm của mình.
Như vậy, nếu nộp đơn khiếu nại vượt cấp, chắc chắn phần lớn những lá đơn đó sẽ không đến được với người mà người khiếu nại mong muốn đọc (chằng hạn Chủ tịch nước, Thủ tướng…). Quan trọng là, quá trình kể từ lúc nộp đơn đến lúc ra được kết quả nêu trên, không phải chỉ vài ngày mà có thể lên đến 1-2 tháng. Như vậy người khiếu nại vượt cấp đã mất 2 tháng chỉ để nhận được kết quả là phải nộp đơn về đúng thẩm quyền.
Vấn đề này đang dần được cải thiện một cách tích cực trong thời gian gần đây, kể từ khi Luật tiếp công dân 2013 có hiệu lực (01/7/2014)
Quy trình giải quyết khiếu nại vượt cấp như vậy thực ra là phù hợp và hợp lý đối với việc quản lý nhà nước, nếu như không giải quyết khiếu nại theo trình tự như vậy, thì sự tồn tại của bộ máy quản lý nhà nước cấp địa phương sẽ trở nên vô nghĩa, và riêng việc xử lý đơn thôi cũng có thể khiến cho những người đứng đầu các cơ quan nhà nước ở trung ương không còn thời gian đi làm các công việc khác.
Vậy khi không may rơi vào một vụ việc mà người khiếu nại mong muốn khiếu nại vượt cấp vì cảm thấy quyền lợi bị xâm phạm hoặc vì quá bức xúc với cách giải quyết của cơ quan có thẩm quyền, người khiếu nại nên làm thế nào, có thể tham khảo một số cách giải quyết sau đây:
– Người khiếu nại nên nộp đơn đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết đồng thời có thể nộp nhiều đơn khác đến các cơ quan khác nếu muốn. Cách làm này cũng đã được nhiều người khiếu nại áp dụng, làm như vậy vừa đạt được mong muốn “vượt cấp” của mình (mặc dù như tôi đã phân tích ở trên, thường là mục đích chính sẽ khó đạt được), lại vừa đảm bảo thời gian giải quyết vụ việc theo quy định. Khi nộp đơn khiếu nại lần 2 hoặc nộp đơn khởi kiện ra Tòa án, người khiếu nại cũng có thể áp dụng cách làm này. Thực ra việc nộp đơn đồng thời như vậy chỉ là cách làm có tác dụng chính về tinh thần, để người khiếu nại yên tâm về mặt tâm lý còn cách làm này cũng không nên khuyến khích.
– Người khiếu nại ngoài việc nộp đơn, để thúc đẩy việc giải quyết nhanh hơn và hiệu quả hơn, người khiếu nại có thể đồng thời liên hệ phản ánh vụ việc với các cơ quan truyền thông như báo, báo mạng, đài phát thanh, truyền hình… bằng cách liên hệ với bộ phận phụ trách đơn thư khán giả/bạn đọc, cũng có thể liên hệ trực tiếp với phóng viên, nhà báo… Cách làm này thường có hiệu quả với những vụ việc lớn, trọng điểm, có ảnh hướng rộng trên một địa bàn, ảnh hưởng đến nhiều người dân, đến chủ trương, chính sách của nhà nước. Đối với những vụ việc khiếu nại nhỏ, đơn lẻ cũng có thể có tác dụng nhất định.
Người khiếu nại có thể thực hiện đồng thời các phương pháp trên, nhưng nhất thiết phải có một phương pháp theo đúng quy định và trình tự của pháp luật.
– Về việc có nên khởi kiện ra Tòa án hay không và nên thực hiện vào thời điểm nào, về vấn đề này theo quan điểm của tôi, người khiếu nại nên thực hiện việc khiếu nại lần đầu và chưa nên khởi kiện ra Tòa ngay từ lần đầu. Mục đích của việc khiếu nại này là để biết được quan điểm và thái độ của người bị khiếu nại, cũng chính là người giải quyết khiếu nại lần đầu. Nếu xét về thời gian thì thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu là khoảng 30-45 ngày, trong khi đó thời gian từ lúc nộp đơn khởi kiện đến lúc vụ án được đưa ra xét xử thường lâu hơn thế, có trường hợp lâu hơn rất nhiều. Kể cả khi vụ việc khá rõ ràng về đúng-sai, theo tôi vẫn nên thực hiện khiếu nại lần đầu mà chưa nên khởi kiện ngay.
Sau khi nhận được hoặc không nhận được văn bản hoặc quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu, khi đó tùy khả năng đánh giá tình hình và tính chất của vụ việc, người khiếu nại có thể lựa chọn khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện.
Lưu ý quan trọng: Trong cùng 1 giai đoạn và dù ở bất cứ giai đoạn nào thì việc khiếu nại hành chính và khởi kiện ra Tòa hành chính không bao giờ được thực hiện đồng thời, nếu làm vậy sẽ chỉ làm kéo dài thời gian giải quyết vụ việc. Bạn chỉ được lựa chọn 1 trong 2 mà thôi. |
Tất nhiên là không một nhà nước nào muốn thấy tình trạng kiện vượt cấp, tôi nghĩ người dân cũng vậy thôi, bức xúc quá rồi họ mới phải kiện vượt cấp, khiếu nại vượt cấp. Đối với một luật sư như tôi thì tham gia và theo một vụ án hành chính bao giờ cũng có thời gian kéo dài lâu nhất và nhiều vấn đề nhất. Mặc dù biết đó là quy trình nhưng nhiều khi tôi cũng cảm thấy rất muốn “kiện vượt cấp” cho thân chủ!
Thực ra nếu nói về các vụ việc hành chính, để giải quyết được hiệu quả, tôi vẫn đánh giá cao vai trò của các cơ quan truyền thông hơn cả, đó là nơi phản ánh được vụ việc đến với những người cần đến một cách nhanh nhất và xác thực nhất.
Hy vọng bài viết này sẽ phần nào giúp ích cho những ai đang quan tâm. Nếu có ý kiến hay câu hỏi liên quan, các bạn có thể gửi phản hồi ở dưới bài viết này hoặc liên hệ riêng để được tư vấn.
Bạn cũng có thể ấn nút “Theo dõi” để cập nhật các thông báo về bài viết mới nhất của chúng tôi qua email.
Tôi nguyên là chỉ huy trưởng quân sự xã sau sát nhập tôi bị buộc nghỉ việc theo nghị định 108-NĐ/CP. Tôi không đồng ý với quyết định này của UBND huyện nên có viết đơn kiến nghị vượt cấp gửi sở nội vụ tỉnh. Sau đó sở nội vụ có chuyển đơn của tôi về UBND huyện. Cho rằng tôi đã viết đơn vượt cấp là vi phạm điều đảng viên không được làm nên UBND huyện đề nghị xử lí vi phạm đối với tôi. Xin hỏi luật sư việc làm này là đúng hay sai.
Việc kiện vượt cấp không vi phạm pháp luật bạn nhé. Còn quy định của đảng viên thì tôi rất tiếc là không biết nên không giúp được cho bạn.
Thưa luật sư tôi là giáo viên, là đảng viên trung tâm giáo dục thường xuyên huyện, ông giám đốc trung tâm tôi có tham ô một khoảng đất lưu không của tập thể, nay đã có người xây tường bao nhưng tôi không có bằng chứng, lại không được xem trích lục và phụ lục của trung tâm chỉ được nhân dân phản ánh vì trong khoảng đất lưu không đó có 2 mét đường đi của nhân dân. Tức là toàn bộ đường đi của nhân dân và cổng chính đi vào, ra cũ của trung tâm và khoản đất lưu không được nằm gọn trong tường bao đã được người nào đó xây.
Tôi có làm đơn tường trình gửi trực tiếp ông bí thư trung tâm xác minh làm rõ, nhưng ông giám đốc đề nghị ông bí thư kính chuyển lên cấp trên giải quyết, vì không đủ thẩm quyền.
Trong thời gian ông bí thư hoàn thiện hồ sơ kính chuyển thì tôi có làm 2 lá đơn đề nghị, 1 lá đơn tôi gửi trực tiếp bà chủ tịch huyện, 1 lá đơn tôi gửi trực tiếp giám đốc sở tài nguyên tỉnh.
Khi tôi gửi xong đơn thì tôi được nghe ông bí thư trung tâm thông báo việc hồ sơ kính chuyển được xuống kiểm tra huyện ủy gạt đi không nhận và gợi ý với ông bí thư trung tâm là xem xét giải quyết đối với đảng viên này vì đã gửi đơn nhiều cấp.
Vậy tôi muốn hỏi luật sư việc làm của tôi là đúng hay sai, nếu sai thì phải lí luận cách nào để không bị ảnh hưởng? người vi phạm lại không bị kỉ luật mà người minh bạch theo chủ trương của đảng lại bị kỉ luật
Trưởng phòng nghiệp vụ dược Sở Y tế tham mưu cho Giám đốc sở trong thời gian chờ thầu mới, nhập thuốc cho các cơ sở y tế trong tỉnh giá cao hơn so với giá trần của các tỉnh khác.BHXH xuất toán do chênh lệch giá hơn 7 tỉ rưỡi (chỉ tính riêng 2 bệnh viện lớn).Giám đốc sở đã nghỉ hưu.Giám đốc BV kể cả phó Giám đốc sở tại chức” các cấp liên quan đều biết nhưng giờ không biết giải quyết bằng cách nào nên 2 BV ĐÀNH PHẢI TRẢ NỢ DẦN VẬY” Đó là tiền của toàn thể nhân viên chúng tôi.Chúng tôi đã chịu quá nhiều áp lực.Lỗi không phải chúng tôi gây ra , sao chúng tôi phải chịu? Tôi muốn khiếu kiện . Kiện ở đâu và kiện cấp nào mới đúng?
Trước khi khiếu kiện bạn cần chuẩn bị một số vấn đề cơ bản sau:
– Ai sẽ là người nộp đơn
– Quyết định hay văn bản về việc nhập thuốc của Sở y tế
– Các căn cứ chứng minh việc nhập thuốc đó là sai quy định và giá cao hơn giá trần của các tỉnh khác, gây thiệt hại đến bệnh viện và ảnh hưởng đến nhân viên của bệnh viện
Sau khi chuẩn bị xong các vấn đề cơ bản, bạn có thể nộp đơn khiếu nại lần 1 là đến Giám đốc Sở y tế. Tuy Giám đốc cũ người đã ký quyết định này đã nghỉ hưu nhưng trách nhiệm vẫn thuộc về Sở Y tế và bạn khiếu nại Quyết định hành chính chứ không phải là khiếu nại Giám đốc sở.
Sau đó, bạn có thể gửi đơn khiếu nại lần 2 lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Bạn cũng có thể đồng thời gửi đơn đến thanh tra của Bộ Y tế để báo cáo về sự việc này.
Trong một cơ quan, chẳng hạn như bệnh viện, nhân viên y tế của khoa đó cảm thấy hành vi, thái độ sai trái của cán bộ hoặc nhân viên khác không đúng vì ngại không chia sẻ hoặc không dám phản ánh trực tiếp trong khoa mà báo cáo lên Ban giám đốc.. hành vi báo cáo đó có cho là báo cáo vượt cấp ? và nếu quy định của Bv cho là vượt cấp thì đúng luật viên chức không ?
nếu bị kỷ luật có được khiếu kiện không ? xin cảm ơn
Việc báo cáo như vậy bạn có thể coi là báo cáo vượt cấp hiểu theo nghĩa thông thường, còn trong luật viên chức hay các quy định liên quan không cấm việc này. Đồng thời luật cũng không can thiệp sâu và quy chế của từng đơn vị, vậy nên trường hợp này bạn cần xem lại quy chế của bệnh viện, tôi chắc rằng sẽ không có quy định gọi là “báo cáo vượt cấp” nhưng có thể sẽ có những quy định liên quan.
Riêng về kỷ luật viên chức thì đã có riêng Nghị định 27/2012/NĐ-CP của chính phủ quy định về xử lý kỷ luật viên chức và trách nhiệm bồi thường, hoàn trả của viên chức. Các đơn vị quản lý viên chức đều phải tuân thủ theo quy định tại Nghị định này. Ngoài ra việc xử lý kỷ luật viên chức là đúng hay sai còn phải tùy từng trường hợp cụ thể mới có thể xác định được.
Chẳng hạn, bạn báo cáo vượt cấp thì không bị kỷ luật, nhưng nếu như không may bị cho rằng đó là “Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác trong khi thực hiện hoạt động nghề nghiệp” thì lại vi phạm Điều 19 Luật viên chức. Vậy nên tất cả các báo cáo đều nên lập thành văn bản, không nên chỉ nói miệng để hạn chế rủi ro này và có thể dễ dàng khiếu kiện hơn nếu muốn.
Thưa luật sư. Tôi hiện đang làm bảo vệ tại 1 nhà máy Nhiệt Điện tại Quảng Ninh. Do kiến thức làm việc tại cơ quan nhà nước k có nên tôi rất bỡ ngỡ về thủ tục hành chính. Gần đây tôi có thấy 1 biên bản do phó phòng Tổ chức hành chính trực tiếp quản lý lập vắng mặng tôi, trong đó có 1 vi phạm mà tôi thấy xử lý k thỏa đáng, có phần không công khai mịn bạch và k đúng về tôi. Trong họp giao ban hàng tuần tôi đã có ý kiến và đối chất nhưng k đc tl thỏa đáng. Liệu trong trường hợp này tôi có nên báo cáo vượt cấp hay k? Và phải làm như thế nào để quyền lợi của tôi đc thỏa mãn. Do là vấn đề nhỏ hơn tiêu đề bài viết. Mong luật sư tư vấn giúp tôi. Xin cảm ơn.
Chào anh, thực ra với trường hợp của anh thì anh cần lưu ý nhiều hơn đến các quy định về luật lao động. Chẳng hạn như anh xem lại trong Hợp đồng lao động, nội quy lao động của riêng Nhà máy xem quy định như thế nào về trường hợp của anh, cụ thể là quy định như thế nào về việc vi phạm đó và về thủ tục lập biên bản, tham khảo thêm quy định của bộ luật lao động.
Nếu thấy không thỏa đáng, theo tôi trước tiên anh nên làm một văn bản, có thể là Đơn đề nghị / kiến nghị về việc này, anh nhớ nêu càng cụ thể càng tốt, và nếu có thể nên trích dẫn một số quy định trong nội quy, hợp đồng (nếu có), nếu không anh có thể làm đơn bình thường cũng được.
Trường hợp của anh có thể nộp đơn “vượt cấp” lên đơn vị chủ quản hoặc phòng / sở lao động tại địa phương, pháp luật không hề cấm việc này. Tuy nhiên, anh hỏi có nên hay không thì theo tôi là chưa nên, vì một số lý do sau:
1. Thứ nhất là anh mới có ý kiến và đối chất với họ, tức là tất cả mới chỉ bằng lời nói nên có thể phía nhà máy họ chưa cho đấy là việc cần lưu ý, hoặc cũng có thể họ chưa hiểu được hết quan điểm của anh, vì vậy anh nên làm văn bản và gửi cho họ. Tác dụng của văn bản ngoài việc nêu được kiến nghị của mình một cách cụ thể và chặt chẽ hơn, thì dù họ trả lời hay không văn bản đó còn là căn cứ để anh khiếu nại lên cấp cao hơn sau này.
2. Nếu như họ trả lời, anh sẽ biết được về cơ bản quan điểm của họ là như thế nào, căn cứ vào đâu. Dựa vào đó anh có thể chuẩn bị những căn cứ, chứng cứ khác để đáp lại.
3. Dù sao mình cũng đang là người lao động làm việc trong nhà máy, và vẫn còn ý định làm việc lâu dài, vậy nên theo tôi trước tiên anh cố gắng giải quyết ở nhà máy trước đã. Nếu họ vẫn cố tình vi phạm gây ảnh hưởng quyền lợi của anh thì lúc đó mới nên nộp đơn lên các cơ quan quản lý cấp trên của họ.
Đó là một vài ý kiến của tôi, hy vọng có thể giúp được phần nào đó cho anh 🙂