Hãy bỏ suy nghĩ xin – cho đi, bạn có quyền yêu cầu và đề nghị!

Ai trong đời rồi cũng sẽ có ít nhất vài lần phải làm các thủ tục hành chính, xin cấp giấy tờ này, xác nhận kia. Bạn có muốn tránh cũng không được. Trong quá trình tư vấn luật, tôi cũng thường xuyên gặp những câu hỏi liên quan đến các giấy tờ và thủ tục hành chính. Và tôi cũng nhận thấy rằng một số lượng không nhỏ mọi người đều rất e ngại và khó chịu, thậm chí chán nản khi phải làm các thủ tục hành chính.

Vì vậy, bài viết này tôi muốn dành cho những bạn vẫn còn e ngại và có cảm giác khó chịu khi phải chuẩn bị đi làm các thủ tục hành chính hoặc tiếp xúc với các cơ quan nhà nước.

Bạn đọc đoạn trên thì đừng vội hiểu rằng đây sẽ là một bài viết về các biện pháp pháp lý hay thủ tục pháp luật gì nhé. Bài viết này chỉ là một vài chia sẻ của tôi với hy vọng giúp bạn có được sự thoải mái hơn khi chuẩn bị đi làm một thủ tục hành chính hay lấy xác nhận nào đó tại các cơ quan nhà nước.

Trước tiên tôi sẽ bắt đầu từ cụm từ “xin – cho”

Chắc hẳn bạn đã từng ít nhất 1 lần nghe về cơ chế xin – cho, đó có thể coi là một trong những tàn dư của thời bao cấp mà chính phủ đương nhiệm của chúng ta đang quyết tâm xóa bỏ. Cơ chế xin – cho mà bạn nghe như vậy nó mang tầm vĩ mô, còn suy nghĩ “xin – cho” mà tôi đề cập trong bài viết này chỉ gói gọn trong vấn đề về thủ tục hành chính.

Khi bạn chuẩn bị đi làm một thủ tục hành chính nào đó, chẳng hạn như thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), hoặc đi lấy một loại xác nhận nào đó, chẳng hạn như xác nhận tình trạng hôn nhân… thì tôi đảm bảo rằng hầu hết đều sẽ nghĩ/nói là đi “xin” những giấy tờ đó. Bản thân tôi khi tư vấn pháp luật cũng vậy, thường xuyên dùng từ “xin” để tư vấn cho khách hàng đối với những thủ tục hành chính, giấy tờ như vậy.

Nói vậy để thấy rằng từ “xin” giấy tờ, xác nhận đã ăn sâu vào suy nghĩ của mỗi người Việt Nam, đến nỗi nó như là một điều đương nhiên, một phản xạ có điều kiện khi bạn chuẩn bị đi làm một thủ tục hành chính nào đó.

Từ những giấy tờ đơn giản nhất như sơ yếu lý lịch cho đến những giấy tờ phức tạp hơn như giấy phép xây dựng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), bạn cũng nghĩ rằng, mình sẽ phải đi xin xác nhận, xin cấp giấy tờ.

Và từ suy nghĩ “xin” một cách hiển nhiên như vậy, bạn sẽ đi làm các thủ tục hành chính đúng với tâm thế của một người đi “xin”, còn cơ quan nhà nước thì có thể cũng đáp lại bạn đúng với tư cách của một người “cho”.

Và mọi chuyện cứ thế diễn ra một cách đều đặn và thường xuyên như vậy, ai cũng cho rằng đó là chuyện bình thường hiển nhiên. Thỉnh thoảng lại thấy người “xin” kêu ca về người “cho” gây khó khăn, hạch sách để không “cho” người “xin”, và cũng thỉnh thoảng lại thấy một vài người “cho” bị lên báo, bị kỷ luật, cách chức vì không chịu “cho” người xin.

Bạn thấy đấy, dường như với suy nghĩ “xin – cho” thì cả người xin và người cho đều khá mệt mỏi và vất vả.

Tôi không nhớ rõ từ “xin” có được dùng trong một văn bản  pháp luật nào từ trước đến nay của Việt Nam không, mà cũng không cần quan tâm để nhớ làm gì. Tôi chỉ muốn nói với bạn rằng, bạn hãy nhanh chóng bỏ từ “xin” ra khỏi suy nghĩ ngay mỗi khi bạn chuẩn bị đi làm các thủ tục hành chính, vì những lý do sau đây:

1. Có thể bạn vẫn nghĩ rằng đi “xin” các giấy tờ và xác nhận đó là nghĩa vụ của bạn, đúng, đó là nghĩa vụ của bạn với 1 cơ quan, tổ chức khác yêu cầu bạn đi “xin” các giấy tờ và xác nhận đó đó. Nhưng đó đồng thời là quyền của bạn đối với cơ quan, tổ chức mà bạn đến “xin”.

Bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu và đề nghị được cấp những loại giấy tờ hay xác nhận đó khi bạn có đủ điều kiện theo quy định. Cơ quan có thẩm quyền không có lý do gì để từ chối và việc cấp giấy tờ và xác nhận cho bạn chính là nghĩa vụ của họ đối với bạn – một công dân của Việt Nam, mà hoàn toàn không phải đó là sự “ban ơn” như cách hiểu của từ “cho”. Thậm chí, họ còn phải mời bạn nhận nữa đấy  😆

Quy định của pháp luật không hề gây khó khăn cho bạn, nếu bạn gặp khó khăn khi đã áp dụng đúng quy định, thì khó khăn đó chỉ có thể là do người thực hiện gây ra thôi.

2. Bạn nộp thuế để nuôi người “cho” bạn, câu này bạn nghe có quen không? Thế mà bạn lại phải xin họ cái mà bạn có quyền được nhận khi bạn yêu cầu. Bạn có thấy điều đó hơi buồn cười không?

3. Nhà nước Việt Nam và các phương tiên truyền thông vẫn thường xuyên tuyên truyền, vận động về hành vi, cách cư xử của cán bộ, công chức và mới đây còn ban hành cả bộ quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức. Điều đó chứng tỏ rằng nhà nước cũng đang cố gắng để bỏ suy nghĩ xin – cho đối với những thủ tục hành chính hoặc cấp giấy phép, hướng đến một bộ máy chính quyền phục vụ nhân dân chứ ko phải là “ban ơn” cho nhân dân. Nhưng nếu như nhà nước vẫn đang tìm mọi cách để cố gắng bỏ được tư tưởng xin – cho, mà mỗi người dân lại vẫn mặc định suy nghĩ đi “xin”, thì việc cố gắng của nhà nước cũng chỉ mang lại kết quả về hình thức.

Do đó, bạn đừng chỉ  đợi giải pháp của nhà nước, đừng mong đợi sự thay đổi nhanh chóng từ phía cán bộ, công chức, bạn cũng không cần quan tâm họ có nghĩ là đang “cho” bạn hay không, cũng không quan trọng cách dùng từ trong các văn bản pháp luật. Chỉ cần bạn bỏ được suy nghĩ “xin” đi thôi, thì bạn sẽ thấy việc làm các thủ tục hành chính không còn là vấn đề gì khó khăn đối với bạn nữa. Và như vậy là bạn đã góp phần giúp cho Nhà nước đỡ vất vả hơn trong việc tìm ra cách bỏ cơ chế xin – cho rồi đấy  😉

Thế còn nếu bạn đã có đầy đủ hồ sơ, thực hiện đúng quy định pháp  luật nhưng bạn yêu cầu và đề nghị của bạn vẫn chưa được chấp nhận hoặc bị từ chối thì sao? Quy định của pháp luật đưa ra cho bạn 2 giải pháp sau đây:

1. Yêu cầu người từ chối cấp hoặc xác nhận phải trả lời bằng văn bản:

Thông thường khi bạn yêu cầu cấp hoặc xác nhận giấy tờ nào đó, nếu như bị từ chối thì bộ phận 1 cửa sẽ trả lời bạn ngay lúc đó. Có thể có rất nhiều lý do để bạn bị từ chối, chẳng hạn như thiếu giấy tờ, không đủ điều kiện theo quy định, không đúng thẩm quyền..v..v.. Với những lý do như vậy và cán bộ 1 cửa đã giải thích rõ ràng với bạn thì tất nhiên là bạn nên về và bổ sung hoặc khắc phục mà không cần trả lời bằng văn bản làm gì cho rắc rối.

Tuy nhiên có những trường hợp mà bạn có thể thấy việc từ chối của cán bộ 1 cửa là không rõ ràng hoặc không có căn cứ, mà giấy tờ hay xác nhận đó rất quan trọng với bạn, lúc đó bạn có thể đề nghị được trả lời bằng văn bản về căn cứ và lý do từ chối. Khi đó bộ phận 1 cửa sẽ có trách nhiệm chuyển yêu cầu của bạn đến các phòng chuyên môn có chức năng giải quyết để ra văn bản trả lời cho bạn. Căn cứ vào văn bản đó, bạn có thể biết được việc từ chối của họ là đúng hay chưa để làm các việc tiếp theo.

2. Khiếu nại việc bị từ chối cấp giấy tờ hoặc xác nhận:

Trường hợp bạn đã yêu cầu trả lời bằng văn bản mà không được đáp ứng, khi đó bạn buộc phải làm đơn khiếu nại lên chính cơ quan đó về việc trả hồ sơ không cấp giấy tờ hoặc không xác nhận theo yêu cầu của bạn.

Tất nhiên trước khi thực hiện 2 giải pháp trên theo quy định thì bạn phải có căn cứ là mình đúng đã, lắng nghe giải thích của họ và tìm hiểu kỹ quy định. Chứ đừng áp dụng vội vàng kẻo lại vừa mất thời gian vừa có tác dụng ngược đấy.  😛

Đó là 2 giải pháp cơ bản và cũng khá hiệu quả theo quy định, còn nếu bạn có thể tìm được giải pháp nào đơn giản, hiệu quả lại đỡ mất thời gian hơn, và quan trọng là bạn cũng thấy chấp nhận được, thì đừng ngần ngại mà áp dụng nhé.

Cuối cùng, tôi lại phải nhắc kẻo bạn quên: Nhanh chóng bỏ suy nghĩ “xin” khi đi làm các thủ tục hành chính nhé. Bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu và đề nghị.

Thỉnh thoảng tôi cũng vẫn dùng từ xin khi tư vấn cho khách hàng, à thực ra cũng khá thường xuyên và đang cố gắng để bỏ thói quen dùng tư như vậy khi tư vấn. Bạn cũng như vậy nhé.

Nếu có ý kiến hay câu hỏi liên quan, các bạn có thể gửi phản hồi ở dưới bài viết này hoặc liên hệ riêng để được tư vấn

Bạn cũng có thể ấn nút “Theo dõi” để cập nhật các thông báo về bài viết mới nhất của chúng tôi qua email.