• TRANG CHỦ
  • LUẬT SƯ TƯ VẤN
    • Hợp đồng – Văn bản
    • Thủ tục Nhà Đất & Sổ đỏ
    • Pháp lý Doanh nghiệp
    • Gia đình & Tài sản
    • Khởi kiện và Án phí
    • Hộ khẩu & Cư trú
  • DỊCH VỤ LUẬT SƯ
    • Tư vấn Hợp đồng và Văn bản
    • Thủ tục nhà đất sổ đỏ
    • Thủ tục ly hôn
    • Tư vấn pháp luật miễn phí
    • Tư vấn pháp luật trực tuyến (online)
    • Tất cả Dịch vụ Luật NBS
  • ÁN LỆ
    • Danh mục Án lệ Việt Nam
    • Án lệ Việt Nam
    • Đề tài NCKH Án lệ 2007
  • E-BOOKs
  • SÁCH HAY
  • @ VỀ LUẬT NBS
    • Giới thiệu Luật NBS
    • Thông tin & Thông báo

Luật NBS

Luật sư tư vấn Hợp đồng, Soạn thảo Văn bản, thủ tục nhà đất, sang tên sổ đỏ

Trang chủ » Án lệ » Nghiên cứu án lệ » Vị trí của Án lệ và Luật thành văn (16)

Vị trí của Án lệ và Luật thành văn (16)

Luật sư Ngọc Blue 03/01/2022 Nghiên cứu án lệ 0 Bình luận

Đây là nội dung nằm trong phần 1 của Chương III của đề tài SV NCKH năm 2007: Án lệ và Khả năng áp dụng Án lệ ở Việt Nam.

  • Phần trước: Nguyên tắc của án lệ nên áp dụng ở Việt Nam

Nhiều quan điểm cho rằng án lệ và luật thành văn là hai sự trái ngược, luật thành văn bị cạnh tranh và phủ nhận bởi án lệ còn án lệ thì bị phá vỡ bởi luật thành văn, tuy nhiên quan điểm như vậy là phiến diện. Tại sao chúng ta không nghĩ rằng luật thành văn và án lệ tồn tại trong một mối quan hệ thống nhất, bổ sung và hỗ trợ cho nhau, cái này giúp cho cái kia ngày càng phát triển và tiến bộ, tất cả cùng hướng tới mục đích chung là hoàn thiện hệ thống pháp luật, đem lại sự công bằng cho xã hội? Thực tiễn cũng đã chứng minh nhận định trên khi mà các quốc gia vốn đi theo truyền thống luật thành văn đang ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của án lệ và án lệ ngày càng phát huy vai trò tích cực ở các quốc gia này không kém gì luật thành văn. Trong khi đó các quốc gia thường xuyên áp dụng án lệ thì vẫn luôn tôn trọng hiệu lực của luật thành văn, họ có quy định khi án lệ mâu thuẫn với luật thành văn thì luật thành văn được ưu tiên áp dụng. Ngoài ra luật thành văn ở các quốc gia này cũng giúp giảm bớt sự tuỳ tiện và lạm quyền của thẩm phán. Một dấu hiệu nữa cũng có thể coi là sự hỗ trợ giữa luật thành văn và án lệ đó là sự “luật hoá” một án lệ, một án lệ được sử dụng lâu dài và hiệu quả hoàn toàn có thể trở thành một điều luật. Đồng thời việc giải thích hợp lý một quy phạm pháp luật đa nghĩa nhưng chỉ theo một nghĩa trong thời gian dài cũng được coi là án lệ và đó chính là sự bổ sung lẫn nhau giữa luật thành văn và án lệ.

Hệ thống toà án Việt Nam được tổ chức theo các cấp xét xử sơ thẩm và phúc thẩm; ngoài ra còn có giám đốc thẩm và tái thẩm, vì vậy cũng phù hợp với việc sử dụng án lệ. Tuy hệ thống toà án Việt Nam không hoàn toàn giống so với hệ thống toà án của các nước Common Law nhưng thiết nghĩ vấn đề đặt ra là cần đưa án lệ vào sử dụng sao cho phù hợp với cơ cấu hệ thống toà án chứ không phải là cần sửa đổi hệ thống toà án cho giống với các nước khác để áp dụng án lệ.

  • Có thể bạn quan tâm: [Ebook] Tài liệu nghiên cứu Án lệ

Hệ thống pháp luật Việt Nam là hệ thống pháp luật thành văn, có phần giống với các nước theo truyền thống Civil Law. Tại các nước này, luật thành văn tuy là nguồn luật quan trọng và phổ biến nhất nhưng án lệ vẫn được coi là một nguồn luật chính thức và trên thực tế đang ngày càng chứng tỏ vai trò của mình. Chẳng hạn Điều 4 Bộ luật dân sự Pháp có quy định: “nếu thẩm phán từ chối đưa ra phán quyết khi dựa trên cơ sở pháp luật không quy định về vấn đề đó, quy định không rõ ràng hoặc không đầy đủ, thì bản thân anh ta có thể bị kiện vì lý do phủ nhận công lý. Do vậy, anh ta phải đưa ra được một phán quyết” Để đưa ra phán quyết có tính thuyết phục, thẩm phán Pháp cần phải sử dụng các nguồn pháp luật khác. Tại điều 5 Bộ luật dân sự Pháp quy định rõ hơn rằng: “những phán quyết mang tính bắt buộc để đặt thành những nguyên tắc chung là những án lệ có tính chất quyết định”.

Điều 1 Bộ luật dân sự Thuỵ Sỹ cũng quy định: “Trong trường hợp không có luật thành văn, hoặc luật tục tương tự thì thẩm phán có quyền quyết định tuân theo những nguyên tắc mà anh ta đã đặt ra và nếu anh ta tự hành động như nhà lập pháp thì anh ta phải chứng minh bằng những nguyên tắc luật pháp đã được công nhận và các án lệ”.(16) Còn nhiều quốc gia khác trong truyền thống Civil Law cũng coi án lệ là nguồn luật thậm chí là một nguồn luật có vị trí ngày càng quan trọng.

Đối với Việt Nam, pháp luật hiện tại không coi án lệ là một nguồn luật tuy nhiên trong quá khứ đã có lúc án lệ được thừa nhận trong một thời gian dài và đã phát huy hiệu quả. Như vậy, án lệ cũng không phải là một khái niệm quá mới mẻ và xa lạ ở Việt Nam. Hiện tại những báo cáo tổng kết, những hướng dẫn xét xử của Toà án nhân dân tối cao cũng có thể coi là dấu hiệu ban đầu của việc sử dụng án lệ tại Việt Nam. Những hướng dẫn này là kết quả thu được từ kinh nghiệm xét xử được Toà án nhân dân tối cao nghiên cứu và hệ thống hoá thành các quy định để hướng dẫn toà án cấp dưới trong công tác xét xử. Những báo cáo đó đã phần nào làm rõ và dễ hiểu hơn những quy phạm pháp luật, làm cho các quy phạm pháp luật gắn liền với thực tế. Toà án nhân dân tối cao cũng đang ngày càng hoàn thiện những hướng dẫn đó để tăng tính hiệu quả và có thể phát huy hơn nữa vai trò của các hướng dẫn trên thực tế. Toà án nhân dân tối cao cũng đã xuất bản hai tập “Quyết định giám đốc thẩm” bao gồm các quyết định dân sự và hình sự. Đây là một dấu hiệu tích cực cho thấy những quyết định đó hoàn toàn có khả năng phát triển thành án lệ để áp dụng chính thức tại Việt Nam.

Chú thích:

(16)Xem: Triệu Quang Khánh, đd, tr. 7

  • Phần tiếp theo: Đề xuất nâng cao khả năng áp dụng án lệ ở Việt Nam (đang cập nhật)
Bình chọn post
  • Share on Facebook
  • Tweet on Twitter
  • Share on LinkedIn

Có thể bạn quan tâm:

Kết luận đề tài và Tài liệu tham khảo
Đề xuất nâng cao khả năng áp dụng án lệ ở Việt Nam (17)
Nguyên tắc của án lệ nên áp dụng ở Việt Nam (15)

Thẻ: án lệ và luật thành văn

Tác giả

Luật sư Dương Bích Ngọc (Ngọc Blue) | Sáng lập và quản trị Luật NBS.

Là một Luật sư riêng, tôi chọn cách làm việc bảo mật, tập trung và hiệu quả – vì những người cần đến tôi thường không tìm kiếm sự ồn ào và phô trương mà tìm kiếm kết quả đáng tin cậy.

Năng lực và Danh tiếng của Luật sư, nếu có, nên đến từ niềm tin và kết quả – điều mà mỗi khách hàng sẽ tự có câu trả lời về tôi sau mỗi lần đồng hành.

Tôi thích đọc sách vào thời gian rảnh rỗi và chia sẻ những cuốn sách đã đọc trên trang SÁCH HAY của Luật NBS

Thêm Thông tin về tác giả

Bài viết trước « Nguyên tắc của án lệ nên áp dụng ở Việt Nam (15)
Bài viết sau Đề xuất nâng cao khả năng áp dụng án lệ ở Việt Nam (17) »

Reader Interactions

Lưu ý khi bình luận:
> Hãy cung cấp địa chỉ email chính xác
> Vui lòng bình luận / đặt câu hỏi bằng tiếng Việt có dấu
> Cố gắng tìm nội dung bạn cần trên Luật NBS trước khi đặt câu hỏi
* Mọi bình luận bằng tiếng Việt không dấu chúng tôi sẽ không phản hồi

Mời bạn gửi bình luận / câu hỏi Hủy

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Sidebar chính

Tìm nội dung tư vấn

Bài viết mới

  • Thời gian giải quyết một vụ án dân sự
  • ÁN LỆ SỐ 72/2024 – Về xác định di sản thừa kế là quyền sử dụng đất trong trường hợp di chúc không thể hiện diện tích đất cụ thể
  • ÁN LỆ SỐ 71/2024 – Về việc đình chỉ giải quyết vụ án với lý do sự việc đã được giải quyết bằng quyết định có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
  • Các bước nộp đơn khởi kiện vụ án dân sự
  • Thủ tục và thời gian giải quyết yêu cầu dân sự

NHẬN NỘI DUNG MỚI QUA EMAIL

Nhập địa chỉ email của bạn để theo dõi Luật NBS. Chúng tôi sẽ gửi email cho bạn khi có những nội dung mới.

Án lệ Việt Nam

An le Viet Nam

Giới thiệu sách hay

Ebooks của Luật NBS

[Ebook miễn phí] Hộ khẩu – Luật Cư trú

eBook mang thai ho Ai cung dc co con

[Ebook miễn phí] Ai cũng được có con – Vấn đề pháp lý và thủ tục Mang thai hộ

An le Viet Nam

[Ebook miễn phí] Án lệ Việt Nam & Đề tài nghiên cứu Án lệ (2007)

Xem tất cả Ebooks

Footer

luat nbs

Một Luật sư riêng không chỉ giúp xử lý vấn đề, mà còn đồng hành trong mọi quyết định quan trọng – bảo vệ tài sản, danh tiếng và tạo lập nền tảng pháp lý vững chắc cho hiện tại và tương lai. Luật NBS ra đời để đảm nhận vai trò ấy.

Chúng tôi không đơn thuần cung cấp dịch vụ pháp lý. Chúng tôi hiện diện như một đối tác đáng tin cậy, âm thầm nhưng vững chắc đồng hành cùng khách hàng. Mỗi dịch vụ được thiết kế riêng, hướng đến sự bảo vệ toàn diện về pháp lý, tài sản, uy tín và tầm nhìn dài hạn.

LIÊN HỆ TƯ VẤN

   0862 819 799

   luatnbs@gmail.com

   www.luatnbs.com

NHẬN NỘI DUNG MỚI QUA EMAIL

Nhập địa chỉ email của bạn để theo dõi Luật NBS. Chúng tôi sẽ gửi email cho bạn khi có những nội dung mới.

Bản quyền Luật NBS © 2016–2025 · Thông tin liên hệ · Sử dụng Theme Paradise và Host do WP Căn Bản cung cấp