Thay đổi người nuôi con sau khi ly hôn

Khi ly hôn, dù do 2 vợ chồng thỏa thuận hay tòa án phán quyết thì con sẽ do một bên trực tiếp nuôi dưỡng và chăm sóc. Do nhiều yếu tố mà người còn lại dù không muốn nhưng không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để nuôi con. Tuy nhiên không phải sau khi ly hôn, người không được nuôi con là vĩnh viễn không được nuôi con cho đến khi con trưởng thành. Pháp luật vẫn cho họ có cơ hội được nuôi con bằng quy định về Thay đổi quyền nuôi con sau khi ly hôn. Bài viết sau đây tôi sẽ nói về vấn đề này.

Trước tiên, sau khi ly hôn và con đã được giao cho một bên trực tiếp nuôi dưỡng, thì bên còn lại không trực tiếp nuôi con có những quyền và nghĩa vụ đối với con như sau:

– Phải tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi;

– Có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con

– Được thăm nom con mà không ai được cản trở.

– Nhưng nếu Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.

(nội dung trên quy định tại Điều 82, 83 Luật hôn nhân và gia đình 2014)

Người cha, mẹ không nuôi con sau khi ly hôn có thể có rất nhiều lý do, lý do phổ biến nhất đó là không có đủ điều kiện nuôi con bằng người còn lại. Sau một thời gian, có thể người cha, mẹ đó thấy rằng mình đã đủ điều kiện nuôi con, thậm chí điều kiện còn tốt hơn người đang nuôi con và do đó rất muốn được trực tiếp nuôi con. Thì như tôi đã nói ở phần đầu, pháp luật cũng tạo cơ hội cho người cha, mẹ này bằng quy định về Thay đổi người trực tiếp nuôi con, nhưng không phải cứ đủ điều kiện hoặc hơn là có thể thay đổi quyền nuôi con ngay, mà việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:

– Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

– Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

Như vậy, ngoại trừ việc cha mẹ có thể thỏa thuận, thì chỉ có thể yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con khi cha hoặc mẹ đang trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Và người có nghĩa vụ chứng minh điều này phải là người yêu cầu thay đổi người nuôi con

* Lưu ý rằng: Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con cũng phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

Không chỉ có cha, mẹ mới có quyền yêu cầu thay đổi người nuôi con, mà những người sau đây cũng có quyền yêu cầu trên cơ sở lợi ích của con:

– Người thân thích (là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng dòng máu về trực hệ và người có họ trong phạm vi ba đời);

– Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

– Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

– Hội liên hiệp phụ nữ.

Vì vậy, khi có ý định thay đổi người trực tiếp nuôi con, bạn nên làm theo các bước sau:

1. Cân nhắc quyền lợi về mọi mặt của con: Vẫn biết là cha, mẹ nào cũng yêu con và muốn nuôi con nhưng trước khi yêu cầu thay đổi người nuôi con, tức là có thể làm xáo trộn cuộc sống hàng ngày của đứa trẻ, thì hãy suy nghĩ, cân nhắc một cách thật khách quan xem con ở với ai mới là tốt hơn, và nếu được thì hỏi ý kiến đứa trẻ xem mong muốn của chúng là ở với ai. Chỉ yêu con thôi có lẽ là chưa đủ, mà tôi nghĩ rằng, quyền lợi của con vẫn là trên hết và không nên giành lại quyền nuôi con bằng mọi giá vì bất cứ lý do nào khác ngoài lý do này.

2. Sau khi đã cân nhắc, nếu vẫn muốn thay đổi quyền nuôi con thì nên gặp gỡ, trao đổi với người đang trực tiếp nuôi con để đề xuất việc thay đổi quyền nuôi con.

Nếu hai bên thỏa thuận được về việc thay đổi người nuôi con, các bên có thể nộp đơn yêu cầu lên Tòa án nơi một trong hai bên cư trú để yêu cầu Tòa án công nhận sự thỏa thuận này.

3. Nếu không thể thương lượng được, bạn phải có các chứng cứ chứng minh rằng, người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con

Trong trường hợp này, người yêu cầu thay đổi quyền nuôi con phải nộp đơn khởi kiện lên Tòa án nơi người đang nuôi con cư trú (hoặc nếu thỏa thuận được nơi nộp đơn là nơi cư trú của nguyên đơn thì nộp ở Tòa án nơi đó, tuy nhiên trường hợp này hiếm gặp vì thường khi có tranh chấp như vậy sẽ khó mà thỏa thuận được)

* Về như thế nào là không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, các bạn có thể tham khảo nội dung sau:

1. Bài viết Quyền nuôi con khi ly hôn, trong đó tôi đã phân tích về các điều kiện nuôi con.

2. Ngoài ra, có thể chú ý đến quy định sau:

Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:

a) Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

b) Phá tán tài sản của con;

c) Có lối sống đồi trụy;

d) Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.

Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, Tòa án có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định ra quyết định không cho cha, mẹ trông nom, chăm sóc, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con hoặc đại diện theo pháp luật cho con trong thời hạn từ 01 năm đến 05 năm. Tòa án có thể xem xét việc rút ngắn thời hạn này.

(nội dung trên quy định tại Điều 85 Luật hôn nhân và gia đình 2014)

Vì vậy, nếu như người đang trực tiếp nuôi con có một trong những hành vi nêu trên, người còn lại hoàn toàn có thể yêu cầu tòa án thay đổi người nuôi con. Tất nhiên trường hợp này cũng cần có chứng cứ chứng minh.

Và trường hợp này không chỉ cha, mẹ mới có quyền yêu cầu, mà những người sau cũng có quyền yêu cầu Tòa án:

– Người giám hộ của con chưa thành niên

– Người thân thích (là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng dòng máu về trực hệ và người có họ trong phạm vi ba đời).

– Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

– Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

– Hội liên hiệp phụ nữ.

Cha, mẹ đã bị Tòa án hạn chế quyền đối với con chưa thành niên hoặc bị thay đổi quyền nuôi con vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.

Hy vọng bài viết này sẽ phần nào giúp ích cho những ai quan tâm. Nếu có ý kiến hay câu hỏi liên quan, các bạn có thể gửi phản hồi ở dưới bài viết này, hoặc liên hệ riêng với chúng tôi để yêu cầu tư vấn và giải đáp.

Bạn cũng có thể ấn nút “Theo dõi” để cập nhật các thông báo về bài viết mới nhất của chúng tôi qua email.