Khi ly hôn, dù do 2 vợ chồng thỏa thuận hay tòa án phán quyết thì con chung sẽ do một bên trực tiếp nuôi dưỡng và chăm sóc. Do nhiều yếu tố mà người còn lại dù không muốn nhưng không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để nuôi con. Vì vậy, nếu bạn đang là người không được trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn thì quy định pháp luật vẫn cho bạn có cơ hội được thay đổi điều này. Đó là quy định về quyền thay đổi người nuôi con sau khi ly hôn.
Trong bài viết này, Luật NBS sẽ cung cấp các nội dung tư vấn về quy định và thủ tục để thay đổi người nuôi con sau khi ly hôn.
NỘI DUNG CẦN BIẾT TRƯỚC
Trước khi bạn muốn thay đổi người nuôi con sau khi ly hôn, bạn cần biết một số quy định và nội dung sau:
| “Con” ở trong bài viết này được hiểu là con chưa thành niên, nghĩa là con chưa đủ 18 tuổi |
CẦN BIẾT 1: Điều kiện để dược nuôi con
Khi bạn muốn thay đổi quyền nuôi con, trước tiên bạn cần biết các điều kiện để được nuôi con. Trong bài viết về Quyền nuôi con khi ly hôn, chúng tôi đã tư vấn và cung cấp đầy đủ các quy định về các điều kiện, ưu thế để cha, mẹ được nuôi con khi ly hôn.
Vì vậy, bạn nên tìm hiểu những nội dung này trước tiên.
CẦN BIẾT 2: Quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
Bạn cần biết những nội dung này để hiểu và xác định mục đích của việc thay đổi người nuôi con, cụ thể như sau:
- Bạn cần hiểu khi không trực tiếp nuôi con thì bạn có những quyền gì?
- Bạn có đang được thực hiện đầy đủ những quyền của người không được trực tiếp nuôi con không?
- Với những quyền đó trên thực tế thì có cần thiết phải làm thủ tục thay đổi quyền nuôi con không?
- Bạn đã thực hiện đúng và đủ các nghĩa vụ đối với con khi không trực tiếp nuôi con chưa? Việc tuân thủ các nghĩa vụ này cũng là một yếu tố quan trọng để xác định việc thay đổi người nuôi con
Quy định về Quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau:
- Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
- Có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
- Có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
- Có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
CẦN BIẾT 3: Quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
Bạn cần biết những nội dung này để đảm bảo sự tôn trọng đối với quyền của người đang nuôi con, đồng thời yêu cầu người đang nuôi con thực hiện đúng nghĩa vụ đối với bạn, đó là các quyền và nghĩa vụ sau:
- Có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình;
- Có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.
- Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con nếu lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
- Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
CẦN BIẾT 4: Những hạn chế về quyền của cha mẹ đối với con chưa thành niên và Hậu quả pháp lý
Bạn cần biết những nội dung này để tránh việc bị hạn chế quyền đối với con. Những người cha, mẹ đang bị hạn chế quyền theo các quy định nêu trên đương nhiên sẽ không thể yêu cầu thay đổi quyền nuôi con cho mình.
Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:
- Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;
- Phá tán tài sản của con;
- Có lối sống đồi trụy;
- Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.
Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, Tòa án có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức dưới đây, ra quyết định không cho cha, mẹ trông nom, chăm sóc, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con hoặc đại diện theo pháp luật cho con trong thời hạn từ 01 năm đến 05 năm. Tòa án có thể xem xét việc rút ngắn thời hạn này.
Nếu như người đang trực tiếp nuôi con có một trong những hành vi nêu trên, bạn hoàn toàn có thể yêu cầu tòa án thay đổi người nuôi con. Tất nhiên trường hợp này bạn cần phải có chứng cứ chứng minh.
Chủ thể có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con:
- Cha, mẹ, người giám hộ của con chưa thành niên;
- Người thân thích;
- Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
- Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
- Hội liên hiệp phụ nữ.
Cá nhân, cơ quan, tổ chức khác khi phát hiện cha, mẹ có hành vi thuộc trường hợp bị hạn chế quyền theo quy định thì có quyền đề nghị cơ quan, tổ chức nêu trên yêu cầu Tòa án hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
Hậu quả pháp lý của việc cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con:
HẬU QUẢ 1: Trong trường hợp cha hoặc mẹ bị Tòa án hạn chế quyền đối với con chưa thành niên thì người kia thực hiện quyền trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con và đại diện theo pháp luật cho con.
HẬU QUẢ 2: Việc trông nom, chăm sóc, giáo dục con và quản lý tài sản riêng của con chưa thành niên được giao cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự và Luật Hôn nhân và Gia đình trong các trường hợp sau đây:
- Cha và mẹ đều bị Tòa án hạn chế quyền đối với con chưa thành niên;
- Một bên cha, mẹ không bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên nhưng không đủ điều kiện để thực hiện quyền, nghĩa vụ đối với con;
- Một bên cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên và chưa xác định được bên cha, mẹ còn lại của con chưa thành niên.
| Cha, mẹ đã bị Tòa án hạn chế quyền đối với con chưa thành niên vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. |
NGƯỜI CÓ QUYỀN YÊU CẦU THAY ĐỔI
Không phải chỉ cha, mẹ mới có quyền yêu cầu thay đổi người nuôi con. Theo quy định của pháp luật thì cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
- Người thân thích (là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, người có cùng dòng máu về trực hệ và người có họ trong phạm vi ba đời);
- Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
- Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
- Hội liên hiệp phụ nữ.
Những chủ thể nêu trên có quyền yêu cầu thay đổi người nuôi con, nhưng cần đáp ứng được các điều kiện theo quy định sau đây:
ĐIỀU KIỆN THAY ĐỔI NGƯỜI NUÔI CON
Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
- Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Lưu ý: Người có nghĩa vụ chứng minh điều này là người yêu cầu thay đổi người nuôi con.
Như vậy, nếu bạn có một trong các căn cứ nêu trên thì yêu cầu thay đổi của bạn sẽ được xem xét giải quyết. Pháp luật luôn đặt lợi ích của con và điều kiện chăm sóc con là tiêu chí quan trọng nhất để xem xét nhưng cũng tôn trọng ý kiến của con.
Vì vậy, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên
| Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự. |
THỦ TỤC THAY ĐỔI NGƯỜI NUÔI CON
Khi có mong muốn làm thủ tục thay đổi người nuôi con theo đúng quy định, chúng tôi khuyên bạn nên thực hiện theo các bước sau:
1. Cân nhắc quyền lợi về mọi mặt của con
Vẫn biết là cha, mẹ nào cũng yêu con và muốn nuôi con nhưng trước khi yêu cầu thay đổi người nuôi con, tức là có thể làm xáo trộn cuộc sống hiện tại của đứa trẻ, thì bạn hãy suy nghĩ, cân nhắc một cách thật toàn diện xem con ở với ai mới thực sự tốt hơn, và nên hỏi ý kiến đứa trẻ xem mong muốn của chúng là ở với ai.
Khi cha mẹ không thể cùng nhau chăm sóc con thì chỉ yêu con thôi có lẽ là chưa đủ, mà chúng tôi nghĩ rằng, quyền lợi của con vẫn là trên hết và cha, mẹ không nên giành lại quyền nuôi con bằng mọi giá vì bất cứ lý do nào khác ngoài lý do này.
2. Trao đổi trực tiếp với người đang trực tiếp nuôi con
Việc thay đổi quyền nuôi con nếu như được cả cha và mẹ cùng đồng thuận sẽ là điều tốt đẹp nhất cho con. Khi cha mẹ ra tòa ly hôn, người con ít nhiều cũng đã bị ảnh hưởng không tốt về tâm lý.
Vì vậy, chúng tôi cho rằng, không nên để đứa trẻ một lần nữa phải chứng kiến cha mẹ chúng ra tòa để tranh giành thêm một lần nữa.
3. Nộp đơn yêu cầu cho Tòa án có thẩm quyền
Trường hợp cha và mẹ thỏa thuận được về việc thay đổi người nuôi con, cha hoặc mẹ có thể nộp đơn yêu cầu lên Tòa án có thẩm quyền để Tòa án giải quyết
Trường hợp cha và mẹ không thể thỏa thuận được, thì người yêu cầu thay đổi phải có các chứng cứ chứng minh rằng, người đang trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con và nộp đơn đến Tòa án có thẩm quyền để được giải quyết
- Về điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, các bạn có thể tham khảo bài viết Quyền nuôi con khi ly hôn.
- Về việc nộp đơn tại tòa án, bạn có thể tham khảo bài viết: Cách xác định nộp đơn kiện ở Tòa án nào.
Trên đây là các quy định và nội dung liên quan đến việc thay đổi quyền nuôi con. Nếu có ý kiến hay câu hỏi liên quan, các bạn có thể gửi phản hồi ở dưới bài viết này, hoặc liên hệ riêng với Luật NBS để được tư vấn và giải đáp.
Nếu bạn yêu thích đọc sách, bạn có thể chia sẻ, bình luận những cuốn Sách Hay với chúng tôi tại ĐÂY
Bạn cũng có thể ấn nút “Theo dõi” để cập nhật các thông báo về bài viết mới nhất của chúng tôi qua email.
> Hãy cung cấp địa chỉ email chính xác
> Vui lòng bình luận / đặt câu hỏi bằng tiếng Việt có dấu
> Cố gắng tìm nội dung bạn cần trên Luật NBS trước khi đặt câu hỏi
* Mọi bình luận bằng tiếng Việt không dấu chúng tôi sẽ không phản hồi