Sa thải và những quy định cần lưu ý

Sa thải là một trong những hình thức xử lý kỷ luật lao động được coi là nặng nhất đối với người lao động. Khác với các hình thức kỷ luật lao động khác khi mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc tại công ty, doanh nghiệp, thì sa thải cũng đồng nghĩa với việc chấm dứt hợp đồng lao động.

Chính vì tính chất đặc biệt như vậy nên pháp luật cũng có những quy định riêng, nhắm đảm bảo được quyền lợi của người lao động, đồng thời cũng giúp cho các công ty, doanh nghiệp cẩn trọng hơn khi quyết định sa thải.

Trong bài viết này Luật NBS sẽ cung cấp cho bạn các quy định liên quan đến việc sa thải người lao động.

#1. Người lao động sẽ bị sa thải khi nào?

Không phải cứ mắc bất cứ lỗi nào trong quá trình làm việc là người lao động sẽ bị sa thải. Hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng chỉ trong những trường hợp sau đây:

Nếu người lao động bị sa thải không bởi những lý do, căn cứ trên thì đó là sa thải trái quy định của pháp luật.

Trường hợp người lao động xin nghỉ việc nhưng chưa được đồng ý thì khi chưa hết thời hạn báo trước, người lao động không nên tự ý nghỉ việc để tránh rơi vào trường hợp bị sa thải do “tự ý bỏ việc” nêu trên.

#2. Nguyên tắc, trình tự thủ tục

Các nguyên tắc, trình tự thủ tục, thời hiệu xử lý kỷ luật sa thải được áp dụng tương tự như việc xử lý kỷ luật lao động, Luật NBS đã hướng dẫn chi tiết trong bài viết sau:

#3. Doanh nghiệp nên làm gì trước khi sa thải nhân viên?

Chúng tôi cho rằng không có doanh nghiệp nào thích sa thải nhân viên của mình, đó một việc bất đắc dĩ mà họ phải làm. Tuy nhiên, mỗi công ty, doanh nghiệp cần lưu ý một số điều sau đây trước khi quyết định sa thải nhân viên:

Đó là một số việc mà doanh nghiệp cần lưu ý nếu muốn sa thải nhân viên. Nếu bạn đang là chủ doanh nghiệp, bạn không nên nghĩ đơn giản rằng: tôi là chủ thì tôi thích sa thải nhân viên của tôi lúc nào cũng được. Việc sa thải người lao động trái pháp luật có thể sẽ đem đến cho doanh nghiệp những hậu quả pháp lý nghiêm trọng hơn bạn nghĩ.

Ngoài ra, việc doanh nghiệp sa thải nhân viên có lẽ cũng muốn các nhân viên khác của công ty lấy đó làm tấm gương để không mắc phải lỗi vi phạm nữa. Vì vậy, các doanh nghiệp càng cần lưu ý làm đúng quy định để việc sa thải mang lại hiệu quả tốt nhất cho doanh nghiệp.

#4. Người lao động nên làm gì ?

Đối với người lao động, để biết được mình bị sa thải có đúng quy định không thì bạn cần làm những việc sau:

Trường hợp người lao động có lỗi và thấy rằng việc công ty sa thải mình là đúng quy định, thì để hạn chế hậu quả của việc sa thải này, người lao động nên thành thật nhận lỗi và cố gắng thương lượng, thỏa thuận với công ty để họ tạo điều kiện xử lý một cách nhẹ nhàng nhất, đồng thời cần cố gắng khắc phục tối đa hậu quả (nếu có) do hành vi và lỗi của mình gây ra.

#5. Hậu quả pháp lý của việc sa thải trái pháp luật

Cho dù không cố ý nhưng có thể chỉ cần một bước bất cẩn trong trình tự thủ tục thực hiện không đúng, thì việc sa thải sẽ trở thành trái quy định của pháp luật. Người lao động chắc chắn là người chịu thiệt thòi trước tiên, nhưng để nói về hậu quả pháp lý thì sẽ tác động chủ yếu đến người sử dụng lao động.

Đó có thể là những hậu quả pháp lý sau:

Pháp luật cho phép người lao động bị sa thải nếu thấy không thỏa đáng thì có quyền khiếu nại với các chủ thể sau:

Người lao động bị sa thải có thể khởi kiện mà không cần qua thủ tục hòa giải, yêu cầu được gửi đến một trong các cơ quan sau:

Trường hợp doanh nghiệp, công ty quyết định xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải trái quy định thì doanh nghiệp còn phải có các nghĩa vụ và trách nhiệm tương tự như trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật

Từ ngày 01/01/2018, khi Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực thi hành, người lao động có thể tố cáo việc sa thải trái pháp luật. Điều này có nghĩa là trong một số trường hợp thì việc sa thải trái pháp luật có thể bị xử lý hình sự, quy định đó như sau:

“Điều 162. Tội buộc công chức, viên chức thôi việc hoặc sa thải người lao động trái pháp luật

1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà thực hiện một trong các hành vi sau đây làm cho người bị thôi việc, người bị sa thải hoặc gia đình họ lâm vào tình trạng khó khăn hoặc dẫn đến đình công, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

a) Ra quyết định buộc thôi việc trái pháp luật đối với công chức, viên chức;

b) Sa thải trái pháp luật đối với người lao động;

c) Cưỡng ép, đe doạ buộc người lao động, công chức, viên chức phải thôi việc.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

a) Đối với 02 người trở lên;

b) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;

c) Đối với người đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi;

d) Làm người bị buộc thôi việc, người bị sa thải tự sát.

3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Điều 162 nêu trên quy định khá rõ ràng, việc sa thải trái pháp luật có thể là hành vi phạm tôi nếu có các điều kiện sau:

Mức hình phạt cụ thể sẽ tùy thuộc vào tính chất và mức độ cụ thể của hành vi.

Đó là những hậu quả pháp lý của việc sa thải trái pháp luật. Vì vậy mà các doanh nghiệp cần lưu ý và nghiên cứu kỹ quy định khi làm thủ tục sa thải.

Quy định pháp luật áp dụng:

Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho những ai quan tâm. Nếu có ý kiến hay câu hỏi liên quan, các bạn có thể gửi phản hồi ở dưới bài viết này, hoặc liên hệ riêng với Luật NBS để được tư vấn và giải đáp.

Nếu bạn yêu thích đọc sách, bạn có thể chia sẻ, bình luận những cuốn Sách Hay với chúng tôi tại ĐÂY

Bạn cũng có thể ấn nút “Theo dõi” để cập nhật các thông báo về bài viết mới nhất của chúng tôi qua email.